Katodik Kontrolü

Korunacak metali oluşturulacak bir elektrokimyasal hücrenin katodu haline getirerek metal yüzeyindeki anodik akımların giderilmesi işlemidir.

Korozyon olayı bu iki reaksiyonun bir arada yürümesi ile gerçekleşir. Elektronlar anottan katoda doğru metal üzerinden akar ve katot reaksiyonu anottan gelen bu elektronları kullanarak yürür.Katot reaksiyonu için gerekli elektronlar dış kaynaktan verilecek olursa, anot reaksiyonu ile elektron üretilemez. Bu durumda anottaki korozyon olayı durmuş olur.Metale dıştan uygulanan akım ile verilen elektronlar, metal yüzeyinde yürümekte olana anodik reaksiyonları tam olarak durdururken, katodik reaksiyonun hızını da arttırır. Anot reaksiyonu artık korunmakta olan metalin yüzeyinde değil, katodik koruma devresinde bulunan anotta yürür. Korunmakta olan metal yüzeyi artık tam olarak katot olur.

DIŞ AKIM KAYNAKLI KATODİK KORUMA
Dıştan, bir trafo redresör aracılığı ile doğru akım uygulanır.
(-) uç metale, (+) uç anoda bağlanır.
Akım şiddeti korunacak metalin yüzey alanına ve metalin içinde bulunduğu ortamın koroziflik derecesine bağlıdır.

GALVANİK ANOTLU KATODİK KORUMA
Genelde hemen hemen tüm benzin istasyonlarında bu tür katodik koruma sistemi kullanılmaktadır.Korunacak metal yapıya kendinden daha aktif bir metal bağlanarak galvanik hücre oluşturulur.
Katodik koruma devresinden akım geçebilmesi için anot ve katot arasında devre direncini yenebilecek kadar bir potansiyel farkının olması gerekir.
Galvanik anottan çekilen akım, galvanik anodun açık devre potansiyeli ile devre direncinin büyüklüğüne bağlıdır.

Katodik Koruma Rapor Örneği : katodik raporu

KATODİK KORUMA ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILIR ?

Katodik korumayı çevrenizde en çok petrol ofislerindeki LPG tanklarında görürsünüz. Bunların çoğu da  Galvanik Anotlu katodik koruma yöntemini seçmiştir.

REFERANS ELEKTRODUNUN KULLANILMASI 

Referans elektrodunun üst tapası açılarak içerisine Bakır Sülfat eriyiği konur ve tapa kapatılır. Aşağıdaki  tapa Bakır Sülfat eriyiğini emdiği anda Referans elektrodu kul anılmaya hazırdır. Referans elektrodu kul anıldıktan sonra uzun süre kul anılmayacak ise, içerisindeki eriyik boşaltılır. Referans elektrodunun eriyik içerisine batan Bakır çubuğu temizlenip (zımpara ile) Referans elektrodu bir naylon poşet içerisine konularak saklanır.

KATODİK KORUMA SİSTEMİNDEN ÖLÇÜM ALINMASI

Katodik koruma sisteminde 3 adet Potansiyel, 1 adet akım ölçümü olmak üzere 4 adet ölçüm yapılır.

1.ÖLÇÜM (Sistem(Katod ve Anot birbirine bağlı) /Toprak Potansiyeli) : 

Ölçü kutusunda bulunan Anotdan gelen uç ile tanktan (Katod) gelen ucunu biribirine şöntlü vaziyetinde yapılır. Avometre D.C. 2 V. kademesine alınır. Referans elektrodu Sistemin Max. 50 cm. uzağına ağaç tapa toprağa gömülecek şekilde konulur. Konulan toprak kuru ise buraya birazcık saf su dökülür. Avometrenin bir çubuğu Referans elektroduna diğer çubuğu ölçü kutusu içerisinde bulunan Şönte değdirilerek potansiyel okunur. 

Bu potansiyelin değeri (850-1700 mV) olmalıdır.

2.ÖLÇÜM (Anot /Toprak Potansiyeli) : 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre ve referans elektrodu ölçüm 1’de tarif edildiği gibi ayarlanır. Avometrenin bir çubuğu kutuplara sıra ile değdirilir. Yüksek potansiyel değeri veren kutup anottan gelen kablonun bağlı olduğu kutuptur.

Bu değer (1100-1700 mV). arasında değişir.

3.ÖLÇÜM (Tank (Katod) /Toprak Potansiyeli): 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre ve referans elektrodu ölçüm 1’de tarif edildiği gibi ayarlanır. Avometrenin bir çubuğu (Referans elektroduna bağlı olmayan çubuğu) kutuplara değdirilir. Düşük potansiyel değeri veren kutup borudan veya tanktan gelen  kablonun bağlı olduğu kutuptur.Bu değer (450-550 mV). arasında değişir.

4.ÖLÇÜM (Anottan Çekilen Akım) : 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre D.C. 100 mA. kademesine getirilir. Aletin bir ucu anotdan, diğer ucu tankdan (katod) gelen kablonun bağlı olduğu şöntlere değdirilerek anotdan çekilen akım okunur. Bu değer (10-100 mA) arasında değişir. Tank(katod) akım yoğunluğu yönünden boş iken bu değer büyük, Tank(katod)akım yönünden doyduğu zaman bu değer düşük okunur.

SONUÇ

Sistem(Katod ve Anot birbirine bağlı) -zemin(toprak) potansiyeli : 850 mV’ un altında olmamalı, eğer altında ise tesisat gözden geçirilerek gerekli düzeltici önlemler alınmalıdır.

Anot-zemin(toprak) potansiyeli : 1100-1700 mV arasında olmalı, 1100 mV’ un altında olmamalıdır. Eğer 1100 mV’ un altında ise, tanka zarar vermeden ömrü biten anotların değiştirilmesi gereklidir.

Tank(Katod)-zemin(toprak) potansiyeli : 450-550 mV arasında olmalıdır. 450 mV’ un altında ise, tankta korozyon başlamış demektir. Bu durumda anot sayısı %50 oranında artırılmalı ve tekrar ölçüm yapılmalıdır.

Anot-Katod (tank) akımı : 10-100 mA arasında olmalıdır. Şönt açık iken yapılır. Değer 0 okunuyorsa kapalı devreyi teşkil eden akım yolu veya kablolarda kopukluk vardır.